Bánh chưng cốm là gì?

Trong kho tàng ẩm thực Việt Nam, đặc biệt là ẩm thực miền Bắc, bánh chưng từ lâu đã trở thành biểu tượng của ngày Tết cổ truyền, của sự sum họp và lòng biết ơn tổ tiên. Nhưng ít ai ngờ rằng, từ chiếc bánh chưng truyền thống ấy, người Hà Nội lại khéo léo biến tấu tạo nên một món ăn mới lạ, tinh tế và đầy sáng tạo: bánh chưng cốm.

Vậy bánh chưng cốm là gì? Vì sao món ăn này lại ngày càng được yêu thích và trở thành một trong những đặc sản Hà Nội được săn lùng mỗi dịp thu sang tết đến? Hãy cùng khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây.

Bánh chưng cốm là gì?

Bánh chưng cốm là sự kết hợp độc đáo giữa hai tinh hoa ẩm thực đất Bắc: bánh chưng truyền thống và cốm làng Vòng hoặc cốm mễ trì – một trong những món quà thu thanh tao, tinh khiết của người Hà Nội. Nếu như bánh chưng tượng trưng cho sự vuông vắn, đủ đầy, thì cốm lại mang trong mình hồn thu, hương lúa non ngọt ngào và thanh nhẹ.

Không giống bánh chưng thông thường được làm từ gạo nếp trắng, bánh chưng cốm sử dụng cốm tươi hoặc cốm khô ( khi không vào mùa cốm) kết hợp với gạo nếp làm lớp vỏ ngoài của bánh. Nhân bánh vẫn giữ nguyên hương vị truyền thống với đậu xanh, thịt ba chỉ, nhưng có phần mềm hơn, thơm hơn và mang màu xanh đặc trưng của cốm non. 

Bánh chưng cốm có từ bao giờ?

Không có tài liệu chính thức ghi lại thời điểm ra đời cụ thể của bánh chưng cốm, nhưng nhiều người cho rằng món ăn này là sáng tạo của người Hà Nội trong vài chục năm trở lại đây – xuất hiện như một món quà mới lạ, cao cấp mỗi dịp thu về.

Nếu như trước đây vào khoảng tháng 9 – tháng 11 hàng năm, khi mùa cốm làng Vòng hay mễ trì vào vụ, các cơ sở bánh truyền thống ở Hà Nội bắt đầu chế biến bánh chưng cốm để phục vụ nhu cầu thưởng thức và làm quà biếu.

Thì ngày nay, người ta gói bánh trưng ở tất cả các ngày trong năm vì nếu không phải vụ cốm thì sử dụng cốm khô hoặc cốm tươi dạng cấp đông để gói bánh. Thường trong tháng vào ngày rằm hoặc ngày mùng một nhiều thực khách lại tìm mua bánh chưng cốm để dâng lên tổ tiên....

Bánh chưng cốm có vị gì?

So với bánh chưng truyền thống, bánh chưng cốm có vị nhẹ nhàng hơn, không quá ngậy mà vẫn đậm đà, thơm mùi lúa non. Lớp cốm bên ngoài mềm dẻo, mát lành, hòa quyện cùng nhân thịt đậu xanh tạo nên hương vị rất riêng – vừa thân quen vừa mới lạ.

Một miếng bánh chưng cốm là sự hòa quyện tuyệt vời của các tầng hương vị:

- Vị thơm thanh của cốm non

- Vị bùi của đậu xanh

- Vị béo ngậy của thịt ba chỉ

- Cùng một chút mằn mặn, ngọt nhẹ đan xen khiến người ăn “nhớ mãi không quên”.

Bánh chưng cốm Hà Nội – Món quà thu tinh tế

Không chỉ ngon miệng, bánh chưng cốm Hà Nội còn được gói vuông vắn, nhỏ nhắn, bọc lá dong xanh mướt, buộc dây lạt cẩn thận – rất thích hợp để làm quà biếu mỗi dịp lễ tết, cưới hỏi hoặc tặng đối tác, bạn bè phương xa.

Nhiều du khách khi tới Hà Nội  đặc biệt vào mùa thu thường tìm mua bánh chưng cốm làm quà biếu, như một cách mang hương vị Hà thành về với người thân. Món quà ấy tuy giản dị nhưng chứa đựng cả tâm tình, sự chỉn chu và tinh thần tôn trọng truyền thống của người trao tặng.

Bánh chưng cốm ăn kèm gì ngon?

Tuy đã rất đậm đà và thơm ngon, nhưng bánh chưng cốm vẫn có thể ăn kèm một số món phụ để làm tăng hương vị:

- Dưa hành muối chua: tạo vị chua nhẹ, cân bằng vị béo

- Chả quế hoặc giò lụa: tăng độ “chanh sả” cho bữa ăn

- Tương ớt hoặc nước mắm pha loãng: tạo độ mặn ngọt hài hòa

Đặc biệt, một miếng bánh chưng cốm ăn kèm một chén trà sen ấm nóng trong chiều thu Hà Nội là trải nghiệm ẩm thực đầy thi vị.

Bánh chưng cốm có dễ làm không?

Việc làm bánh chưng cốm tuy không quá phức tạp nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ, nhất là khâu xử lý cốm. Bởi đặc điểm của hạt cốm hút nước nên người ta phải căn chỉnh làm sao cho hạt cốm không bị nhũn. Chính vì vậy cần người gói bánh có kinh nghiệm để hạt cốm ngấm đủ nước, căn chỉnh nhiệt độ thời gian luộc bánh hợp lý để bánh mềm, dẻo không bị nhũn hay sống.

Nếu không có thời gian hoặc kinh nghiệm, tốt nhất bạn nên mua bánh chưng cốm sẵn tại các cơ sở uy tín ở Hà Nội.

Trong bối cảnh ẩm thực Việt ngày càng được sáng tạo và nâng tầm, bánh chưng cốm là minh chứng rõ ràng cho việc giữ gìn giá trị truyền thống nhưng không ngại đổi mới. Món bánh này không chỉ đẹp về hình thức, ngon về hương vị mà còn chứa đựng cả một câu chuyện văn hóa sâu sắc – về đất, về người, về mùa thu Hà Nội.

Qua bài viết này, chắc hẳn bạn đã có câu trả lời cho câu hỏi “bánh chưng cốm là gì” – đó không chỉ là một món ăn, mà là cả một biểu tượng của sự tinh tế, sáng tạo và lòng trân quý hương vị quê hương.

Nếu có dịp tới Hà Nội, đừng quên thưởng thức và mang về một vài chiếc bánh chưng cốm đặc sản Hà Nội – để cảm nhận rõ hơn hồn Việt qua từng miếng bánh mềm thơm, ngọt hậu.