24/06/2025
Chiều muộn, khi mặt trời vừa buông xuống lưng núi, trong căn bếp nhỏ chừng vài mét vuông, mùi canh chua cá ngần bốc lên thơm phức, len qua khe cửa, tràn ra hiên nhà rồi quấn lấy từng cơn gió đầu mùa. Bát canh đơn sơ ấy chẳng cầu kỳ, chỉ có cá ngần, dọc mùng, cà chua, thì là, hành hoa... nhưng sao khiến lòng người xao xuyến đến thế?
Cá ngần – món quà mong manh của sông Đà
Cá ngần không to, không cầu kỳ chế biến, nhưng lại quý như một khúc nhạc cuối hè. Mỗi năm, chỉ vài tháng sông Đà có cá ngần thôi. Đến cuối vụ, cá không còn nhiều, thân nhỏ, mình mảnh, nhưng ngược lại thịt lại dai ngọt, béo ngậy như sữa.
Nó không có xương dăm, không tanh như nhiều loại cá sông khác. Cá ngần thả vào nồi canh chua chỉ cần vài phút là chín mềm, trong veo như sợi thủy tinh, thơm mùi sông nước, ngọt từ ruột cá ngấm ra từng giọt nước dùng. Người chưa ăn bao giờ thì ngỡ ngàng, người đã trót thử một lần thì mê mẩn suốt cả mùa.
Bát canh chua làm dịu cả một ngày mỏi mệt
Không có gì mát lòng hơn một bát canh chua trong những ngày oi bức. Cái ngọt của cá ngần hòa quyện với vị chua thanh của cà chua, khóm (dứa) và me, dậy lên bởi mùi thì là và hành lá thơm lừng… tạo nên một thứ nước dùng khiến người ta không thể ngưng húp.
Một thìa canh, một đũa cơm trắng – bao nhiêu mỏi mệt như tan đi. Chẳng cần mâm cao cỗ đầy, chỉ cần một bát canh nóng hổi, một mái nhà có tiếng cười của chồng, tiếng líu lo của con là đủ thấy đời đáng sống biết bao nhiêu.
Cơm nhà – nơi níu giữ thương yêu
Hôm đó, khi mình bưng bát canh cá ngần nóng hổi ra bàn, con gái reo lên: "Mẹ nấu canh gì mà thơm thế!" Chồng ngồi bên cười, vừa chan nước vừa bảo: "Canh gì mà thanh thế không biết, ăn như tan trong miệng!" Chỉ vậy thôi mà mình thấy hạnh phúc căng tràn trong lòng.
Canh chua cá ngần không chỉ là món ăn, đó là sợi dây vô hình kết nối những con người trong một gia đình. Là cái cớ để ta ngồi lại bên nhau sau một ngày dài mỗi người một nhịp sống. Là hương vị của sự sum vầy, giản đơn mà thiêng liêng.
Cá ngần cuối mùa rồi, không ăn là tiếc cả năm
Đang là cuối tháng sáu, cá ngần cuối vụ chỉ còn lác đác vài mẻ – nhỏ hơn, nhưng lại ngọt hơn, béo hơn. Ai đã trót mê món này đều tranh thủ gom vài ký để trữ đông, để khi nhớ, chỉ cần mang ra nấu vội một bát canh cũng thấy như có cả dòng sông Đà trôi qua gian bếp.
Gợi ý cách nấu canh chua cá ngần ngon chuẩn vị
Nguyên liệu:
- Cá ngần (tươi hoặc cấp đông)
- Cà chua chín
- Dọc mùng (hoặc bạc hà), me hoặc sấu, khóm (thơm)
- Thì là, hành lá, ớt (tuỳ thích)
- Gia vị: nước mắm, bột nêm, tiêu
Cách làm:
Sơ chế dọc mùng không ngứa: trước tiên tước sạch vỏ, cắt dọc mùng thành miếng vừa ăn rồi rắc vào ít muối hạt trộn đều ngâm trong khoảng 15 phút rồi bạn dùng gang tay bóp đều với muối vừa ngâm sau đó rửa lại với nước sạch và để ráo.
- Phi thơm hành với chút dầu, cho cà chua vào xào chín.
- Thêm nước vừa đủ ăn, nêm me/sấu/khóm cho vị chua thanh.
- Khi nước sôi, cho dọc mùng, cá ngần vào. Đun thêm 2-3 phút.
- Nêm nếm lại cho vừa miệng. Thêm hành, thì là, tắt bếp.
Cá ngần chín rất nhanh, đừng nấu quá lâu sẽ mất độ trong mềm đặc trưng nhé!
Mua cá ngần – mua cả vị quê nhà
Đôi khi, chỉ cần một bữa cơm nhà, một bát canh chua đúng điệu cũng đủ làm dịu cả những tháng ngày vội vã. Cá ngần – món quà của sông nước Tây Bắc – không chỉ là nguyên liệu nấu ăn, mà còn là ký ức, là yêu thương, là sự gắn kết. Hãy liên hệ ngay với Bếp Cô Tấm tại Hà Nội để mua cá ngần sông Đà để thưởng thức món quà tinh túy của đất trời.